نگاهی به فیلم تجربه

• بازیگران: پرویز نادری ـ حسین یارمحمدی و …
• فیلم نامه: عباس کیارستمی ـ امیر نادری براساس داستانی از امیر نادری
• کارگردان: عباس کیارستمی
• ۶۰دقیقه؛ محصول ایران؛ سال۱۳۵۳
• ستاره ها: ۳ از ۵

فرافکنی

خلاصه ی داستان: محمد در یک عکاسی کار می کند. او در آستانه ی بلوغ است و آشنایی او با یک دختر، هیجانی برایش به ارمغان می آورد که در زندگی سخت و تکراری اش، یک حادثه محسوب می شود …

 یادداشت: داستان فیلم، حکایت پا گذاشتن یک پسربچه به دوران بلوغ است. دورانی که با هیجانات جنسی، شیفتگی های لیلی و مجنون گونه همراه با سادگی بچه گانه در آمیخته و مرحله ی حساسی محسوب می شود. دورانی که اگر توجهی به آن نشود معلوم نیست چه عواقبی در پی داشته باشد. اتفاقی که برای محمدِ “تجربه” می افتد. هیچ کدام از اطرافیان محمد، متوجهش نیستند. برعکس، با او رفتاری حب و بغض گونه در پیش می گیرند. خیال پردازی او با عکس مانکن های مغازه ی عکاسی، ابراز خشم صاحب مغازه را به دنبال دارد. در حالیکه در یک صحنه ی گذرا و بدون تاکید، پیرمرد را می بینیم که از خانه ی زنی بیرون می آید که به نظر می رسد نباید خانه ی خودش باشد. از آن جالب تر، زمانی ست که برادر محمد پیش صاحب مغازه می آید تا برای برگشتن دوباره ی او به مغازه میانجیگری کند. اما ما قبل از این، صحنه ای دیده ایم که نیت واقعی برادر را از این میانجیگری مشخص می کند؛ محمد که از خوابیدن در عکاسی منع شده، خانه ی برادرش می خوابد. در صحنه ای جالب، دوربین در اتاق کوچک خانه ی برادر می چرخد. ابتدا زن را می بینیم که عصبی به نظر می رسد. بعد خودِ برادر محمد را می بینیم که او هم عصبی ست و سیگار می کشد. سپس دوربین می چرخد سمت پایین و محمد را نشان می دهد که درست زیر پای آنها دراز کشیده. این صحنه به خوبی نشان می دهد که چرا برادر، فردای آن روز به عکاسی آمده؛ آدم هایی که اتفاقاً خودشان تشنه ی هیجانات جنسی هستند با فرافکنی، دیگران را منع می کنند و این ساز و کارِ فرافکنی، می تواند موجبات نابودی یک جامعه را فراهم کند. جامعه ای که به اصرار فیلمساز، رویش مکث زیادی می شود و دقایق زیادی، محمد را در بین جماعتی می بینیم که در هم می لولند تا اینگونه تنهایی او بیش از پیش پررنگ شود.