نگاهی به فیلم بورژوای کوچکِ کوچک An Average Little Man
- بازیگران: آلبرتو سوردی ـ شلی وینترز ـ وینچنزو کروچیتی و …
- فیلم نامه: سرجیو آمیدی ـ ماریو مونیچلی براساس رمانی از وینچنزو سرامی
- کارگردان: ماریو مونیچلی
- ۱۲۲ دقیقه؛ محصول ایتالیا؛ سال ۱۹۷۷
- ستاره ها: ۳/۵ از ۵
مردی شریف، در آستانه ی بازنشستگی
خلاصه ی داستان: آقای جیووانی ویوالدی، کارمند وزارتخانه، در آستانه ی بازنشستگی ست اما پسرش، با مدرک بالایی که دارد، قرار است جای او را بگیرد. جیووانی عاشق پسرش است و هر کاری می کند تا او جایش را در وزاتخانه پر کند. به هر شکلی که هست، سئوال های امتحان استخدام را از رئیسش به دست می آورد و پسر را برای روز امتحان آماده می کند اما درست در همان روز، اتفاق غیرمنتظره ای می افتد …
یادداشت: فیلم در مرز ظریف بین یک اثر کمدی و یک اثر تلخ حرکت می کند. اصلاً صحنه های کمدی اثر و موقعیت عجیبی که آدم های داستان در آن قرا می گیرند، آنقدر پیچیده و متضاد است که هنگام دیدنش نمی دانیم باید بخندیم یا ناراحت باشیم. نگاه کنید به سکانسی که جیووانی برای پیدا کردنِ تابوتِ در انتظارِ دفن شدنِ پسرش، به قبرستان می رود و در آنجا تعداد زیادی آدم دیگر هم هستند که مثل او دنبال تابوت بچه هاشان می گردند. تابوت پسر جیووانی، روی تابوت های دیگر، در بالاترین نقطه ی ممکن قرار داده شده است. او از همان پایین، برای بچه اش بوسه می فرستد و دعا می خواند. در همین حین متوجه زنی می شود که می خواهد دسته گلی را روی تابوتی که آن هم در بالاترین نقطه ی اتاق قرار دارد، پرت کند اما موفق نمی شود؛ دسته گل به تابوت نمی رسد و هر بار پایین می افتد. جیووانی که این را می بیند، دسته گل را از زن می گیرد و پرتش می کند. گل باز هم روی تابوت مورد نظر نمی افتد اما بهرحال روی یک تابوت دیگر قرار می گیرد و زن که اینطور می بیند، از خیرِ این کار می گذرد. می بینید که چه موقعیتی عجیب و غریبی را شاهدیم. هیچ چیزِ این صحنه کمدی نیست. نه بازی ها، نه میزانسن، نه هیچ چیز دیگر، اما در عین حال نمی توانیم لبخند نزنیم. آلبرتو سوردی با بازی مثل همیشه فوق العاده اش، لحظات ظریف اثر را به خوبی در می آورد. حرکات کاملاً جدی او در موقعیت های جفنگی مثل مراسم مضحک فراماسونرها، اتفاقاً باعث ایجاد لحظات کمیکی می شود که دیدنی هستند. مونیچلی چیره دست، از همان صحنه ی ابتدایی، وقتی که جیووانی با بی رحمی، سرِ یک ماهی را با سنگ خُرد می کند، کلید اصلی ورود به ذات این آدم و اتفاقات ادامه ی داستان را به دست می دهد. مرگ پسرِ در میانه ی فیلم، آنقدر شوک کننده است که نه تنها لحن فیلم را به سمت یک تراژدی می برد، بلکه باعث می شود جیووانی ویوالدی، این مرد شریفِ در آستانه ی بازنشستگی، به ادعای همان سکانس آغازین، به مسیری بیفتد که انگار بخشی از وجودش را فاش می کند.
فیلم با داستانی جذاب و بی لکنت پیش می رود و جذبمان می کند هر چند اگر برای ماجرای ورود به دسته ی فراماسونرها، پایانی اندیشیده می شد که اینطور جدا از کلیت اثر به نظر نمی رسید و همچنین اگر ماجرای به خاکسپاری پسر جیووانی هم به نتیجه می رسید، آنوقت با فیلم بی نقص تری روبرو بودیم.
آقای ویوالدی به پسرش افتخار می کند …
یک یادداشت کوتاه درباره ی « معامله ی بزرگ در خیابان مدونا »، اثر دیگری از ماریو مونیچلی در همین سایت
سلام،ممنون از یادداشت،واقعا فیلم خوبی ست…نکته ای که درباره پایان فراماسونر ها گفتید در سکانس خداحافظی با جیوانی موقع بازنشستگی کاملا مشهوده،همان بظاهر دوستان وقت خداحافظی با یکدیگر خوش و بش میکنند و جیوانی بیچاره تنهای تنهاست! سکانس ورود به فرقه کمدی خوبی داره مخصوصا بازی سوردی!
سلام و ممنون از شما.
با سلام
ابتدای فیلم با یک قاب بندی بسیار زیبا شروع میشود که فوق العاده هنرمندانه و زیباست وقتی دوربین به سمت جووانی میرود که در حال بیرون کشیدن ماهی از آب است و بعد لحظه گرفتن ماهی را با دست داریم که بعد قسمت سر ماهی با سنگ له میشود در این صحنه با یک تیر دو نشان زده میشود هم به بخش خشمگین و بی رحم جووانی اشاره میکند و هم به مخاطب گوشزد میکند که در منتظر رخ دادن حادثه ای باشد .
جووانی نماد طبقه متوسط خشنود و رضایتمندی است که در یک جامعه بورژوازی زندگی میکند و آنها خورده بورژوازی هستند حتی خانواده جیووانی هم راضی و خوشحال هستند و جووانی به دلیل اینکه در حال باز نشسته شدن است در تلاش برای جایگزینی فرزند خود ماریو برای شغل حسابداری است و بونوچلی کارگردان در دو پلان به مخاطب می فهماند که ماریو جوان زرنگی نیست و مخاطب آگاه میشود که ماریو نخواهد توانست که شغل حسابداری را بدست آورد .
فیلم در دهه هفتاد به وضع موجود جامعه آن دهه به خوبی اشاره میکند اداره هایی که در گیر بوروکراسی اداری و کارمندهایی کار نمی کنند و جامعه ای که درگیر مافیاست .
یکی از صحنه های زیبا جایی است که تابوت ها بر رو هم چیده شده است و با حضور جیووانی در آنجا نشان میدهد خود کارمندان دولتی هم خارج از دایره این بوروکراسی نیستند