نگاهی به فیلم چیچِرو Çiçero

• بازیگران: اَردال بِشیکچی‌اوغلو ـ بورجو بیریجیک ـ مورات گاریب‌آغااوغلو و …
• فیلم‌نامه‌نویس‌ها‌: مریج آیدین ـ گورکان تانیاس
• کارگردان: سردار آکار
• ۱۲۶ دقیقه؛ محصول ترکیه؛ سال ۲۰۲۰
• ستاره‌ها: ۳ از ۵
• این یادداشت در شماره ۵۷۱ مجله «فیلم» منتشر شده است
• رسم‌الخط این یادداشت بر طبق رسم‌الخط مجله «فیلم» تنظیم شده است

.

وطن‌پرستی در فیلم‌های اخیر سینمای ترکیه

وطن‌پرست باش تا کامروا باشی!

.

خلاصه داستان: الیاس بانزا، ملقب به چیچرو، به عنوان مستخدم در سفارت انگلستان مشغول به کار می‌شود اما برای کسب درآمد تصمیم می‌گیرد اطلاعات سری آن‌ها را به دست آلمانی‌ها در سفارت آلمان واقع در آنکارا برساند. این در حالی‌ست که او عاشق کورنلیا، منشی سفارت آلمان است و به این شکل پای مویزشن، یکی از کارمندان سفارت آلمان هم به میان می‌آید. مویزشن که چشمش دنبال کورنلیاست، متوجه می‌شود او فرزندی معلول دارد پس تصمیم می‌گیرد با تهدید کورنلیا درباره سپردن فرزند او به اتاق گاز نازی‌ها، دستاویزی درست کند تا به زن نزدیک شود. کورنلیا هم که کم‌کم عاشق الیاس می‌شود، با تهدیدهای مویزشن تصمیم می‌گیرد به هر ترتیب به الیاس تکیه کند و با جور کردن مدارک و پاسپورت از ترکیه بگریزد. مویزشن در حالی که اطلاعات فوق‌سری انگلیسی‌ها را از الیاس دریافت می‌کند، خبر ندارد که او با کورنلیا در رابطه است. زمانی که به شکلی تصادفی به این رابطه پی می‌برد، ماجرا پیچیده‌تر می‌شود… (بیشتر…)

نگاهی موردی به آداب و رسوم سینما رفتن در ترکیه

• این یادداشت در شماره ۵۶۴ مجله «فیلم» منتشر شده است
• رسم‌الخط این یادداشت برطبق رسم‌الخط مجله «فیلم» تنظیم شده است

.

آدابی و ترتیبی بجوی…

.

هر جای دنیا، سینما رفتن آداب و ترتیب خودش را دارد. به‌فراخور فرهنگ یک جامعه، اهمیت هنر در جامعه و میزان پیشرفت و نحوه نگاه مردم و مسئولان به پدیده مهمی مانند سینما و البته خیلی عوامل دیگر، آداب سینما رفتن متفاوت است. این آداب می‌تواند از زمانی که شما بلیت را به شکل اینترنتی خریداری می‌کنید، از شکل خرید شما و راحت بودن استفاده از سایت مربوطه برای رزرو بلیت آغاز شود و به مسائلی مانند حال‌وهوای سالن‌های نمایش و نوع صندلی‌ها و کیفیت فیلم روی پرده و حتی این‌که چه خوردنی‌هایی با خودتان به سینما بیاورید یا نیاورید ختم ‌شود. احتمالاً آن‌طور که مردم در بمبئی به سینما می‌روند با آن شکلی که در تفلیس یا نیویورک به سینما می‌روند، متفاوت باشد. هر چند نهایتش این است که در سالن تاریک می‌نشینند، فیلم را تماشا می‌کنند و هیچ سالنی در هیچ جای دنیا با چراغ روشن فیلم نمایش نمی‌دهد. اما پیش از رسیدن به این مرحله اصلی‌ست که همه‌چیز را تبدیل به یک مراسم و آیین می‌کند؛ مراسمی که برای مخاطب‌های جدی‌تر سینما بسیار مهم است.

ترکیه از آن دست کشورهایی‌ست که در تمام شهرهایش به جز دو شهر دورافتاده و کوچک «شیرناک» و «آرداهان» سالن سینما وجود دارد و طبق آخرین آمار تعدادشان به ۲۸۵۸ عدد می‌رسد. در طی سال ۲۰۱۸ حدود ۳۹ میلیون نفر فیلم‌های داخلی را تماشا کردند و حدود ۲۶ میلیون نفر هم فیلم‌های خارجی. یا به بیان بهتر، ۳۹ میلیون بار فیلم‌های داخلی دیده شدند و ۲۶ میلیون بار فیلم‌های خارجی. به این نکته هم باید توجه کرد که قیمت بلیت در سینماهای ترکیه با توجه به نوع و کیفیت سالن‌ها و هم‌چنین شهرهایی که سالن‌ها در آن واقع شده، نوسان زیادی دارد؛ از ۱۰ لیر تا ۳۱ لیر، با ذکر این نکته که تا زمان نوشتن این مطلب، هر لیر ترکیه نزدیک به دو هزار تومان بود و به این شکل می‌توانید قیمت بلیت‌های سینماهای ترکیه به پول خودمان را محاسبه کنید.

اما برای فیلم دیدن در ترکیه چه کارهایی باید کرد؟ چه اتفاق‌هایی  ممکن است در این مسیر بیفتد؟ چه آداب و رسومی برای تماشای فیلم روی پرده وجود دارد؟ به چند مورد اشاره خواهم کرد. (بیشتر…)

نگاهی به فیلم درخت گلابی وحشی The Wild Pear Tree

• بازیگران: دوغو دمیرکول ـ مورات جِمجیر ـ هازار اِرگوچلو و …
• فیلم‌نامه: آکین آکسو ـ اِبرو جیلان ـ نوری بیلگه‌جیلان
• کارگردان‌: نوری بیلگه‌جیلان
• ۱۸۸ دقیقه؛ سال ۲۰۱۸؛ محصول ترکیه، مقدونیه، فرانسه، آلمان، بوسنی و هرزگوین، بلغارستان، سوئد
• ستاره‌ها: ۴ از ۵
• این یادداشت در شماره ۵۵۲ مجله «فیلم» منتشر شده است
• رسم‌الخط این یادداشت بر طبق رسم‌الخط مجله «فیلم» تنظیم شده است

.

جادوی جیلان

.

خلاصه داستان: سینان که در روستایی کوچک به همراه خانواده‌اش زندگی می‌کند، در فکر چاپ کتابش است. کتابی که از خاطرات شخصی‌اش نشأت گرفته. اما او پول کافی برای این کار ندارد و به هر کسی هم که رو می‌اندازد، کمکی نمی‌کنند. پدر او هم که در فکر کندن چاه و رسیدن به آب است تا با آن دشت را سیراب کند، مرد بی‌خیالی به نظر می‌رسد که با شرط‌بندی روی مسابقه‌های اسب‌دوانی، همه‌چیزش را از دست داده و در آستانه بازنشسته شدن از شغل معلمی، هیچ پولی در بساطش نیست. تمام تلاش پدر این است تا به آب برسد اما این کار از نظر سینان و بقیه مردم روستا، عبث و احمقانه است … (بیشتر…)

چی صدا کنم تو رو؟!؛ سازوکار ترجمه اسامی فیلم‌های خارجی اکران‌شده در سینمای ترکیه با ذکر نمونه‌هایی بامزه

• این یادداشت در شماره ۵۳۵ مجله «فیلم» منتشر شده است
• رسم‌الخط این یادداشت بر طبق رسم‌الخط مجله «فیلم» تنظیم شده است

زیاد برخورد کرده‌ایم با آدم‌هایی که دو یا سه اسم دارند؛ در شناسنامه یک اسم دارند، در خانه چیز دیگری صدای‌شان می‌زنند و در جمع دوستان هم اسم دیگری دارند. معمولاً هم این تغییر اسم یا به دلیل بیان و ادا کردن راحت‌تر، توسط اطرافیان شخص شکل می‌گیرد، یا به این دلیل که شخص مورد نظر از اسم رسمی‌ای که برایش در شناسنامه در نظر گرفته‌اند، راضی نیست و دوست دارد به نام دیگری صدایش بزنند. در هر دو مورد (شاید بیش‌تر در مورد دوم) تفاوتی بسیار میان اسم اصلی شخص و اسمی که خودش برای خودش در نظر می‌گیرد، وجود دارد که گاه باعث تعجب است. زمانی نگارنده از یکی از همین دوستانی که اسم شناسنامه‌اش با اسم مرسومش فاصله‌ای زیاد داشت، پرسید: «چی صدا کنم تو رو؟!» و او ناخواسته، عالمانه جواب داد: «هر چی! اسم من نشانه خودِ من نیست!». خوب که نگاه کنیم متوجه خواهیم شد این آدم‌ها هستند که به اسم‌های‌شان هویت می‌دهند، نه برعکس. این‌که خیلی‌ها می‌گویند اسم‌ها هویت آدم‌ها هستند، چندان هم نمی‌تواند درست باشد. از جایی به بعد، وقتی اسم کسی را صدا می‌زنیم، خودِ آن آدم با تمام مشخصات ظاهری و درونی‌اش جلوی چشم ما می‌آید و تکلیف‌مان را با او روشن می‌کند. این‌جاست که دیگر اسم، بخشی از هویت شخص هم هست. جواب ناخواسته‌فلسفی آن دوست، غلط نیست، اما زیاده‌روی‌ست! (بیشتر…)

نگاهی به فیلم آیلا Ayla

• بازیگران: اسماعیل حاجی‌اوغلو ـ چتین تکیندُر ـ لی کئونگ جین و …
• فیلم‌نامه: ییغیت گورالپ
• کارگردان: جان اُلکای
• ۱۲۵ دقیقه؛ محصول ترکیه؛ سال ۲۰۱۷
• ستاره‌ها: ۴ از ۵
• این یادداشت در شماره‌ ۵۳۴ مجله‌ «فیلم» منتشر شده است
• رسم‌الخط این یادداشت برطبق رسم‌الخط مجله‌ «فیلم» تنظیم شده است

 

سینمای ترکیه، زیرِ نورِ ماه

 

خلاصه‌ داستان: سال ۱۹۵۰ که کره شمالی به کره جنوبی حمله می‌کند، سازمان مللی ارتشی متشکل از چند ملیت را برای کمک به کره جنوبی به آن کشور می‌فرستد که در میان آن‌ها سربازان ترک هم حضور دارند. گروهبان سلیمان یکی از این سربازان است که خانواده و نامزدش را به قصد خدمت رها می‌کند و وارد کارزار می‌شود. پیدا کردن یک دختر کوچک کره‌ای که پدر و مادرش را از دست داده، سلیمان را وارد رابطه‌ای عاطفی با دختر کوچک می‌کند و تا سال‌ها بعد هم اثر آن در روح سلیمان باقی می‌ماند… (بیشتر…)