از نگاه قاب ها – فیلم پرتره ی خانوادگی ساخته ی والریو زورلینی

از نگاه قاب ها – فیلم پرتره ی خانوادگی ساخته ی والریو زورلینی

از این پس قصد دارم هر چند وقت یکبار، فیلمی را از نگاه قاب هایش بررسی کنم. فیلم هایی که کارگردانانشان، با شناخت دقیق لحظه ها و قاب ها، مفهوم پنهان فیلم هایشان را، حرفشان را، در قالبی زیبایی شناسانه به بیننده منتقل می کنند. آثاری که دکوپاژ کارگردان، جزئی از کلیت اثر و مکمل داستان و مفاهیم پیدا و پنهان در آن است.

فیلم « پرتره ی خانوادگی » ساخته ی والریو زورلینی، محصول سال ۱۹۶۲ کشور ایتالیا، داستان دو برادر است که یکی در ناز و نعمت و با روحیه ای اشرافی بزرگ شده و دیگری که رویای نویسنده شدن در سر دارد، در فقر رشد کرده و حالا در اتاقکی محقر و با شرایطی بسیار بد، روزگار می گذراند. آن ها زمانی که بچه بودند، از یکدیگر جدا شدند. برادر بزرگتر، انریکه ( با بازی مثل همیشه درخشانِ مارچلو ماستوریانی ) پیش مادربزرگ می ماند و برادر کوچکتر، لورنزو، به خانواده ای اشرافی سپرده می شود. سال ها می گذرد و این دو برادر، یکدیگر را ملاقات می کنند در حالیکه حالا هر دویشان دچار دغدغه ها و مشکلاتی هستند. آن ها با پناه بردن به هم، خاطرات دوران گذشته را مرور می نمایند. خاطراتی که تنها عامل پیوندشان به یکدیگر است، اما از همه مهمتر، کشمکش بین آن هاست. انریکه، سعی می کند از لورنزوی جوان حمایت کند اما لورنزو، که در شرایطی آرمانی بزرگ شده، تاب تحمل مشکلات جامعه و سختی ها را ندارد. انریکه سعی می کند به او بیاموزد که چطور باید زندگی کرد و تصمیم درست گرفت و محکم بود اما لورنزو، بسیار ناپخته تر و ظریف تر از آن است که بتواند به گفته ها عمل کند.

فیلم حکایت تنهایی آدم هاست و از همان صحنه های اول، کارگردان با قاب های چشم نواز خود، این موضوع را به بیننده گوشزد می کند. در قاب شماره ۱، انریکه، خبر فوت برادر را می شنود. آشفتگی ذهنیِ او در مواجه با این خبر تلخ، همسان با آشفتگی قابی ست که می بینید؛ مجسمه ای سمت راست، آن سیم های در هم فرورفته ی بالای سر، میز و صندلی های نامرتب، آشغال هایی که زمین ریخته شده، همه و همه حکایت از ذهن آشفته ی این مرد دارد. و البته تنهایی اش هم هست. نمای کمی پایین تر از سطح چشم  که انریکه، تنها، آنجا ایستاده است.

قاب شماره ی 1

قاب شماره ی ۱

این تنهایی، البته در صحنه ی بعدی، خودش را بیشتر و بیشتر نشان می دهد. نگاه کنید به قاب های شماره ی ۲ تا شماره ی ۷٫

قاب شماره ی 2

قاب شماره ی ۲

قاب شمار ه ی 3

قاب شمار ه ی ۳

قاب شمار ه ی 4

قاب شمار ه ی ۴

قاب شماره ی 5

قاب شماره ی ۵

قاب شمار ه ی 6

قاب شمار ه ی ۶

قاب شمار ه ی 7

قاب شمار ه ی ۷

ساختمان هایی عظیمی که این مرد را احاطه کرده اند، کوچک بودن او در مقابل این دیوارهای بلند، نه تنها حسی از تنهایی را القا می کند، بلکه، با دور شدن اندک اندکِ او از جلوی لنز دوربین و کوچک شدنش، حسی از ضعف و ناتوانی هم چاشنی اش می شود. ناتوانی او در مقابل زندگی. انگار او حالا یک آدم شکست خورده است که امیدی به ادامه ی حیات ندارد. وقتی از این نمای دور، ناگهان به قاب شماره ی ۸ کات می شود، می توانیم در چهره ی این مرد، تمامِ آن چیزهایی را که باید، بخوانیم.

قاب شمار ه ی 8

قاب شمار ه ی ۸

در قاب های شماره ی ۹ و ۱۰، دو برادر، رفته اند به ملاقات مادربزرگشان در آسایشگاه. باز هم می بینید که قاب ها خالی هستند. یک نمای باز، صندلی هایی خالی و سه نفری که سمت راست کادر دیده می شوند. یک بار انریکه دمِ پنجره ایستاده و کمی بعد، لورنزو. این خانواده، در همین سه نفر خلاصه می شود و با این حال، همچنان هر کدام از پسرها، خلوتِ خود را دارد. دنیایی که شاید کسی نمی تواند به آن راه یابد. همچنان که ما تا انتها هم از زندگی بهم ریخته و آشفته ی انریکه چیزی دستگیرمان نمی شود.

قاب شماره ی 9

قاب شماره ی ۹

قاب شماره ی 10

قاب شماره ی ۱۰

در قاب های شماره ی ۱۱ و ۱۲، باز این آدم ها را در کوچه ای خلوت، در حصارِ دیوارها می بینیم. آن ها در ابتدا بسیار کوچک هستند و بعد کم کم به ما نزدیک می شوند تا به شمایل دو برادر می رسیم. دو برادری که ایده ها و زندگی هایشان زمین تا آسمان با هم فرق دارد و در نهایت هم مرگ، باعث جدایی شان برای همیشه می شود.

قاب شماره ی 11

قاب شماره ی ۱۱

قاب شماره ی 12

قاب شماره ی ۱۲

۲ دیدگاه به “از نگاه قاب ها – فیلم پرتره ی خانوادگی ساخته ی والریو زورلینی”

  1. نگین گفت:

    تصمیم بسیار خوبی گرفتید. این طوری پستهایتان برای علاقمندان بار اموزشی بیشتری دارد.ممنون.

پاسخ دادن

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سینمای خانگی من – نقد و بررسی فیلم