نگاهی به فیلم بهشت، واقعیت دارد Heaven Is for Real

نگاهی به فیلم بهشت، واقعیت دارد Heaven Is for Real

  • بازیگران: گِرگ کینی یر ـ کلی ریلی و …
  • فیلم نامه: راندال والاس ـ کریس پارکر براساس کتابی از تاد بورپو و لین وینسنت
  • کارگردان: راندال والاس
  • ستاره ها: ۲ از ۵
  • ۹۹ دقیقه؛ محصول آمریکا؛ سال ۲۰۱۴
  • این یادداشت روی سایت « آدم برفی ها » منتشر شده است ( اینجا )

 

یکی به نعل، یکی به میخ

 

خلاصه ی داستان: پسر چهار ساله ی تاد، که واعظ کلیساست، بعد از یک عملِ جراحی سخت و طی کردنِ دورانِ نقاهت، ادعا می کند که به بهشت رفته و مسیح را دیده است. سرنخ هایی که او از بهشت می دهد، کم کم تاد را به این باور می رساند که حرف های پسرش کاملاً صحت دارند …

 

یادداشت: شروع فیلم، با یک ایده ی بصریِ عالی، نوید یک فیلم خوب را می دهد: تاد درِ پارکینگِ ماشین را باز می کند و همینطور که در آرام آرام بالا می رود، چشم اندازِ بی نظیرِ بیرون، نم نم پدیدار می شود. انگار داریم به یک بهشتِ واقعی نگاه می کنیم؛ یک تابلوی نقاشی بی نظیر. در ادامه، نماهای گسترده و هلی شات هایی که از محیطِ زندگی تاد نمایش داده می شود، آن مرغزارها، آن گل های آفتابگردان، همه و همه، قرار است ما را با این باور آشنا کنند که اینجا می تواند بهشت باشد. کلیت حرف فیلم هم البته همین است: قرار است بهشت از بالا به پایین بیاید. قرار است تاد، به عنوان یک آدم مذهبی، به این درک و شناخت برسد که بهشت می تواند همینجا باشد؛ می تواند با عشق و علاقه و دوست داشتنِ نزدیکانمان بوجود بیاید. حالا آن بالا هر چه که می خواهد باشد یا نباشد. اما مشکلِ فیلم دقیقاً در همین نکته نهفته است که سیر تحولِ دیدگاهِ تاد را نمی تواند نشان بدهد. تادی که تاکنون در موعظه هایش، وعده های آسمانی را تکرار می کند، حالا در پایان، به مردم می گوید به همین زمین توجه کنند. چگونه؟ تاد چطور به این نتایج رسیده؟ با نگاه به سیر روندِ داستانی، هیچ نکته ای پیدا نمی کنیم که موجب این تغییر دیدگاه شود؛ او یک بار در بازی، پاهایش می شکند و بعد جلوتر سنگ کلیه می گیرد که با مصیبت دفعشان می کند. بعد هم ماجرای پسر پیش می آید و در ادامه هر چه هست مربوط می شود به تعاریفِ پسر از بهشتی که دیده و یا مثلاً دیدنِ آدم هایی که در واقعیت هیچ گاه نمی توانسته آن ها را دیده باشد، مثل پدربزرگِ تاد یا بچه ی مُرده ی مادرش. البته در این میان اتفاق دیگری هم می افتد که همانا اضطراب اهالی از حرف های پسرِ تاد است؛ آن ها با شنیدنِ این حرف ها، دچار ترس می شوند چرا که اینهمه ساده دیدنِ بهشت و جهنم، برایشان غیرقابل باور است؛ آن ها نمی توانند بپذیرند همه چیز اینهمه ساده باشد. وقتی آن رمزگونگی از بین برود، وقتی همه چیز روشن و صریح جلوی چشمِ آدم باشد، دیگر ترسی وجود نخواهد داشت. این ترس از ندانستنِ عاقبت است که آدم ها را اینطور به جایی مثل کلیسا می کِشاند و حالا اگر این عاقبت، به راحتی، توسط یک بچه ی چهارساله هم قابل دسترسی باشد، پس دیگر چیزی باقی نمی ماند … خلاصه همانطور که مشخص است، این ها اتفاقاتی نیست که در نهایت تاد را به آن نتیجه ی نهایی برساند و او را صاحبِ دیدگاهی آنچنانی کند.

اشاره شد که نخ تسبیحِ داستان این است که قرار است تاد از آسمانِ بالای سرش به زمینِ زیرِ پایش برسد اما در واقع این میان خطِ دیگری هم وجود دارد که همانا ماجرای پسرِ اوست و داستان هایش از بهشتی که دیده. مشکل فیلم نامه اینجاست که نمی تواند بینِ این دو خطِ داستانی، توازن و تعادلِ درستی برقرار کند و به نتیجه برسد. همچنان که تاد طی روندی غیرقابل قبول، همانطور که ذکرش رفت، از بالا به پایین می رسد، پسرش هم نه چندان باورپذیر از پایین به بالا می رود و داستان هایش را تعریف می کند. این بالا پایین شدن ها، چندان ظریف نیست. فیلم، در عینِ حالی که عشق و محبت و خوبی های زمینی را همان بهشت می داند، بهشتِ وعده داده شده توسط مذاهب را هم به شدت و با غلظت تأئید می کند. یعنی هم اینطرف را نگه می دارد و هم آنطرف را، یکی به نعل می زند، یکی به میخ و این قضیه، در حالی که بپذیریم حرفِ اصلیِ داستان، دیدگاهِ پایانی تاد درباره ی بهشتِ زمینی ست، یک نقض غرضِ بدشکل محسوب می شود. اینکه فیلمی بخواهد توجه مان را به همین دور و اطرافمان بکشاند و در عین حال، احتمالاً برای خوشامدِ انسان های « سر در هوا »، چیزهایی را در آن بالا، با شدت و حدت تائید کند، حالتِ رقت انگیزی دارد.

همانطور که اشاره شد، فیلم با صحنه ای زیبا و نمادگرایانه آغاز می شود و اتفاقاً تنها نکاتی که در این اثر به یاد می مانند، یکی همین نماست و دیگری دیوارِ آبی رنگِ پشتِ سرِ تاد، هنگامِ موعظه کردن.

 

 

۵ دیدگاه به “نگاهی به فیلم بهشت، واقعیت دارد Heaven Is for Real”

  1. حسن گفت:

    نمی دونم در جریان هستید پدر و مادری که این فیلم بر اساس کتاب ( تصور شده واقعی )نوشته این دو نفر ساخته شده از هم طلاق گرفتن و مادر افشا کرده اصلا چنین اتفاقی برای پسرش رخ نداده و اینها همه تخیل پدر این بچه هستش کتابی که نزدیک به ۸ سال جز پر فروشهای امریکا بوده و مردمو فریب داده ؟!

    • damoon گفت:

      خبر نداشتم اما خب شک هم نداشتم که کلاهبرداری ای بیش نیست. از این کلاهبرداری ها، زیاد شده، می شود و تا آدم روی زمین باقیست، خواهد شد. ممنون.

  2. هاجرمرادی دوست گفت:

    ضمن تشکر از تحلیل بسیار دقیق شما بنظرم نکته ی اعجاب انگیز ماجرا این است که گفتگوهای بچه گانه یک فرزند چهارساله بعد از عمل جراحی آنقدر جدی گرفته می شود که بخواهد کتابی نوشته شود و در لیست پرفروش ها قرار بگیرد و سپس با صرف هزینه و دقت بالا و رعایت اصول فیلمنامه نویسی و تهیه کنندگی و بازیگران نه چندان مشهور،تماشاچیان مذهبی را رضایت مندانه تا به آخر بکشاند و حتی با صحنه های چالش برانگیز و بازی های متفکرانه کشیش تاد و روحیه واقع گرایانه همسرش و اهالی منطقه همه و همه دست به دست داده و اثری را خلق کنند که بیننده در انتهای فیلم به حسی خوب برسد. محصولی ساده در ژانر درام که تماشایش خالی از لطف نیست.

  3. Teacher گفت:

    بنظرم شما اصلا فیلمو نفهمیدین
    فیلم میخواد بگه بهشت در اون دنیا وجود داره، ولی بهشت چیز خارج از ذهنی نیست، بهشت فقط زیباییه و ما خیلی از زیبایی ها را همینجا روی زمین هم میبینیم ولی این خودمونیم که انتخاب میکنیم تو بهشت باشیم یا جهنم و این عین واقعیته و این تضاد فیلم اتفاقا نه تنها رقت انگیز نبود که اتفاقا خیلی قشنگ و پر از حرف بود… یه جا یه دیالوگ داره که پسرش میگه بهشت خیلی قشنگه مثل اینجا و حتی قشنگتر از اینجا
    و همین دیالوگ این تضاد ها را بهم متصل میکنه

پاسخ دادن

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سینمای خانگی من – نقد و بررسی فیلم