نگاهی به فیلم امتحان Exam

نگاهی به فیلم امتحان Exam

  • بازیگران: آدار برک ـ لوک مبلی ـ ناتالی کاکس و …
  • فیلم نامه: استوارت هزلداین براساس داستانی از خودش و سیمون گریتی
  • کارگردان: استوارت هزلداین
  • ۱۰۱دقیقه؛ محصول انگلستان؛ سال ۲۰۰۹
  • ستاره ها: ۳/۵ از ۵

روایتِ جدید از آدم های در بند …

خلاصه ی داستان: هشت کاندیدِ تصاحب شغل در یک کارخانه ی داروسازیِ معتبر و بزرگ، در یک اتاق، گردِ هم می آیند تا به سئوالات آزمون جواب بدهند و در صورت درست جواب دادن، به شغلِ مورد نظرشان برسند. اما قوانینی که از همان ابتدا، برای این شرکت کننده ها وضع می شود و همچنین صفحه ی خالیِ بدونِ سئوالی که روبرویشان قرار دارد، این امتحان را به امتحان پیچیده ای تبدیل می کند …

 

یادداشت: ایده ی گیر افتادنِ عده ای درونِ یک محیط بسته به صلاحدیدِ کَس یا کسانی، اینبار با روایت جدیدی همراه می شود که بسیار جذاب و درگیرکننده است. در درجه ی اول، خودِ موقعیت اصلی و کشف این معما که بالاخره سئوالِ مورد نظرِ شرکتِ آزمون گیرنده چیست و کجا نوشته شده، باعث می شود ذهن تماشاگر به تکاپو بیفتد و همراه با آزمون دهندگان، راه های مختلف را در ذهن بررسی کند مگر که به جواب برسد. این جذابیت اولیه، موردی ست که تا انتهای فیلم هم رهایمان نمی کند و هر لحظه انتظار می کشیم ببینیم بالاخره سئوال چیست. بررسی ایده های مختلف توسط آزمون دهندگان و به خطا رفتنِ همه ی راه ها، تعلیق و جذابیت کار را به اوج خود می رساند. در سوی دیگر، اینکه چه کسی به جواب خواهد رسید و در صورت به جواب رسیدن، استخدام خواهد شد یا نه هم موجب می شود ذهن در تلاشی دو سویه، برای یافتنِ جواب به تکاپو بیفتد. اما همچنان این همه ی ماجرا نیست؛ با پیش رفتن داستان، همراه با دیالوگ هایی جذاب و روان، همچنان که باید، تنش بین شخصیت ها لحظه به لحظه فزونی می گیرد. اتهام جاسوسی به یکدیگر زدن، در حق یکدیگر جفا کردن، نامردی کردن و وحشی گری، مواردی ست که این شخصیت ها در حق هم روا می دارند و پله به پله، سوء تفاهم و دشمنی را بین خود بیشتر می کنند و این آن چیزی ست که فیلم در لایه ی زیرینِ خود می خواهد مطرحش کند؛ اینکه در چنین موقعیتِ خطیری، که همچنان عده ای بالادستی آن را تدارک دیده اند ـ که البته در اینجا برخلاف فیلم های دیگرِ با همین ایده، به عنوان مثال سری « اره »، منظورِ بالادستی ها امری خیر و بشری ست و نه امری شیطانی و از روی هوی و هوس، هر چند از هر دو، در نهایت، جنبه ای اخلاقی برداشت می شود ـ ، در چنین موقعیتی، آدم ها می توانند چه بلاهایی سرِ هم بیاورند و چه واکنش هایی از خود نشان بدهند و آن لایه ی زیرینِ اغلب ترسناکِ خود را رو کنند و همه را متحیر. اینگونه است که فیلم هایی که چنین ایده ای را ـ البته با داستان های مختلف ـ در دستورِ کارِ خود می دهند، در واقع شاید بسیار فراگیرتر و اساسی تر از فیلم های دیگر، به موقعیت بشری، خیر و شر و جایگاهشان در این دنیا می پردازند و می توانند بپردازند چرا که موقعیتِ آدم های داستان، تمثیل گونه است و به قول معروف « راه » می دهد.

اما این فیلم در لایه ی رویین خود، ما را به دقت در گفته ها و شنیده ها رهنمون می کند. همچنان که وسایلِ ریز و کوچکی از جمله گیره ی موی سرِ یکی از زنانِ شرکت کننده و یا قرص کپسولِ یکی از مردان، که در ابتدای فیلم و هنگام آماده شدنِ افراد برای ورود به اتاقک امتحان در دستشان دیده ایم، در میانه های داستان، نقش مهم و حیاتی برای شخصیت ها بازی می کنند و ما را متوجه می کنند که چنین وسایلِ ظاهراً ساده ای هم گاهی می توانند پر اهمیت باشند، همچنین جواب معمای بزرگِ فیلم، اینکه سئوال آزمون گیرنده ها کجا نوشته شده و چیست، با دقت در گفته های یکی از آزمون گیرنده ها به دست می آید. نکته ی جالب اینجاست که شرکت کننده ها، در وهله ی اول، گفته ها و قوانینِ آزمون گیرنده را تحلیل می کنند و با توجه به « چیزهایی که نگفته » و نه « چیزهایی که گفته » میدانِ عملِ خود را افزایش می دهند تا شاید به جواب برسند اما با کمی دقت، همچنان که در نهایت یکی از شرکت کننده ها به آن می رسد، به راحتی می شد به جواب رسید اگر روی « گفته » های او تمرکز می کردند. فیلم از ما همینقدر ریزبینانه و با جزئیات، دقت می طلبد تا بیش از پیش حواسمان به دور و بر باشد.

اینکه زمانِ داستان با زمانِ واقعی فیلم یکسان است، یکی از چالش های بزرگِ کارگردان برای به ثمر رساندنِ این فیلم بوده مخصوصاً هم که کورنومتری در محیط آن اتاقک نصب است که کارِ کارگردان را برای به اندازه نشان دادنِ میزانِ کاسته شدن از دقایقِ کورنومتر در توالی نماهای بیشمارِ فیلم، بسیار سخت می کند. کاری که کارگردان با موفقیت و دقتی بی نظیر از آن بیرون آمده است.

بالادستی قوانین را تعیین می کند ...

بالادستی قوانین را تعیین می کند …

 

۱۸ دیدگاه به “نگاهی به فیلم امتحان Exam”

  1. موضوع زمان واقعی که بهش اشاره کردی،نقطه قوت فیلمه ولی من از انتهای فیلم که دلیلی برای موقعیت مطرح می کنه و معلوم میشه هدف آزمون وماجراهای اون چی بوده،خوشم نیومد.ترجیح میدادم همه چیز بدون توضیح و به صورت یک راز باقی بمونه ومعلوم نشه چرا با این گروه این کار رو می کنن.درست مثل فیلم مکعب.

    • damoon گفت:

      در آنصورت بیش از حد انتزاعی می شد و شاید مثل حالا خوب از آب در نمی آمد. نمی دانم، شاید هم در می آمد، بستگی داشت سازندگان فیلم چطور از پس کار برآیند. در حالت فعلی که همه چیز خوب تمام می شود و من خوشم آمد.

  2. coldplay گفت:

    Spoil خطر لو رفتن داستان
    =-=-=-=-=-

    بالاخره این فیلم را دیدم.
    شروع ـش بی نظیر بود.معرفی تمام هشت نفر که ما را با اونها آشنا کرد و خیلی خوب هم نام بازیگران را درج کرد.تعلیق تمام فیلم هم من را گرفت و حسابی باهاش ارتباط برقرار کردم و حظ بردم-چون با نهایت توانم سعی می کنم به دنیای فیلم برم و سر خودم را بیخودی شیره نمالم!موسیقی متن عالی هم به این امر خیلی کمک می کنه.

    درسته که میشه مضامینی مثل رو و خوی دیگر شخصیت آدمی با کلماتی مثل دروغ,نفاق,جنون و … در این فیلم به خوبی به نمایش در اومد و به جاهای خیلی خوبی رسید اما “احساس می کنم” کــَـمکی با پایان ـش مشکل دارم.میگم احساس می کنم چون اگر فرض کنم که کل سناریو یک بازی و حیله ی مبتکرانه بود می تونم لم بدم و بگم با همه چیش کیف کردم و کوک شدم اما اینطور نیست.ظاهرا فیلم در پایان گفت که شرکت کننده ها باید سوال می کردن تا به جوابی مبنی بر اینکه سوالی وجود نداره برسن و همین مضمون شد پایان بندی فیلم و اینکه اولین فردی که ما در فیلم می بینمش مهم ترین فرد بوده و رئیس کل.اما چیزی که من فکر می کردم یا بهتر بگم دوست داشتم که اینطور تموم بشه. بعد از اینکه مارتین به دوربین حرف می زنه صحنه ای می بینیم که انگار تمام زمان ۸۰ دقیقه در حال تکرار شدن هست.این را جدا از رو دستی که نگهبان بهش زد عرض می کنم.وقتی دیدم زمان دوباره استارت زده مو به تنم سیخ شد.به نظرم این پایان بندی خیلی مرموز تر و فلسفی تر می شد.یک جور خفقان شدید بهم دست داد و چشمام درشت شد وقتی این قسمت فیلم را دیدم اما صد حیف که پایان بندی مورد نظر سناریو جور دیگری رقم خورد و نمره اش را برایم از ۵ به ۳/۵ تا ۴ نزول داد.قصدم این نیست که سناریو را حداقل در جایی خارج از ذهن شخصی و حریم خصوصی(!) خودم که قانون خاصی هم توش نیست-چون کسی قانونی وضع نکرده درش و هنجار و دین و قانون و جامعه همه نقش طراح صحنه را دارن-تغییر بدم.فقط خواستم با شما در میون بزارم آیا اینطور خوش مضمون تر نمی شد. البته این هم هست که اگر اینطور بود,یک حالت انتزاعی و رو به سورئال به خودش می گرفت که همونطور که شما هم گفتید از این حالت رئال خارج می شد و انتزاعی می شد.در کل می تونم بگم از دیدن Exam کاملا راضی و خرسندم و خوشابحال آدرنالین بدنم!

  3. چرا فیلم برای من پخش نمیشه ؟
    چند ثانیه ی اول میادش ولی بعد متوقف میشه و میگه فایل داده ی نادرست دارد😥
    اگه میدونید کمک کنید خیلی دلم میخواد ببینم این فیلمو

  4. میثم گفت:

    من فکر میکنم یک از بی نظیرترین فیلم های بود که تا حالا دیدم.
    همه چیز و داستانش و آخر فیلم بسیار عالی یود.

  5. غزال گفت:

    من فیلم رو به تازگی دیدم
    موضوعش خوب بود .منو یاد داستان بازی خطرناک the most dangerous game سال ۱۹۵۰ فکر می‌کنم بود انداخت.
    که موضوع بازی بر سر جان انسانهاست برای سرگرمی افراد والاتر و برتر جامعه .
    بما خاطر نشان میکنه چه الان که جهان پیشرفت کرده چه در زمانی که دنیایی مدرن وجود نداشته ،همواره افرادی هستند که از دیگری سواستفاده کرده آند .حتی بقیمت جانشان .

  6. علی گفت:

    سلام خدمت همه عزیزان،
    فیلم خوبی بود در کل به نظرم و مخاطب رو درگیر می‌کرد و ریتم فیلم نمی‌افتاد و اوکی بود،
    بحث عمیق اش و خوی وحشی‌گری به نوعی هم که لایه زیرین فیلم بود به زیبایی نشون داده شده بود.

  7. مرتضی گفت:

    این فیلم برای کسانی که رهبری یا لیدری یک تیم را به عهده دارند بسیار آموزنده و حاوی نکات بسیاری است که در اینجا مجال نوشتن و بیان آن نیست.
    شخصیتهای گوناگون و علایق و سلایق مختلف، پرخاشگری، شکستن چارچوب و هنجارها، مگس بودن، خلاق و مبتکر، علاقمند به کار تیمی، موج منفی و…
    و در آخر شخصیت ناتاشا که کمترین برخورد منفی با دیگران با داشت و بیشترین همراهی مثبت و ناجی یک انسان با استفاده از ابزار کم اهمیت گیره مو …
    فیلم عالی بود

  8. محمد گفت:

    من آخرشو متوجه نشدم.جریان تایمر چی بود؟

  9. ااا گفت:

    مزخرف ترین فیلمی بود ک میتونست وجود داشته باشه

  10. ندا گفت:

    ۸ نفر نماینده ۸ میلیارد ادم
    به هر دلیلی از زندگی استفاده نکنی و. یا به لطالت بگذرونی از زندگی حذف میشی
    سوال چجوری به من برتر تبدیل بشم و به خدا برسم
    گفتن هر گونه چرا و اعتراضی ممنوع

  11. ندا گفت:

    فیلم کاملا نمادین و پرمحتوا
    خداوند مدیر عامل دنیاس و از اول کنار ماست و نظاره گر بازی ما
    برنده زندگی کسی که علم و. عشق باهم استفاده میکنه در جریان زندگی👌🏻

  12. ندا گفت:

    ۸ نفر نماینده ۸ میلیارد ادم و هر ادمی ۸۰ سال فرصت زندگی کردن داره
    به هر دلیلی از زندگی استفاده نکنی و. یا به بطالت بگذرونی از زندگی حذف میشی
    سوال چجوری به من برتر تبدیل بشم و به خدا برسم
    گفتن هر گونه چرا و اعتراضی ممنوع
    فیلم کاملا نمادین

  13. safa گفت:

    بنظر من کاملا نژاد پرستانه ( آسیاییه ) رو اول از همه انداختن بیرون کلا تو بازیشون نباشه
    رئیس همه هم که فرانسویه متواضعه
    آخرش هم یه سفید جرمن یا بریتانیایی برنده میشه
    سیاهه هم همش مشت میزنه و درعین حال که قلب رئوفی داره قلدری میکنه
    آمریکاییه هم از اولش رفتارهای ناهنجار اجتماعی داره

  14. Muhammad گفت:

    کاملا یک اثر چرت و فمینیستی که میخواد به ما القا کنه مردان همیشه ظالم و غیرقابل اعتماد و بی فکر هستند و در مقابل زنان همیشه برنده و بافکر هستند .
    موقع تماشای این گونه فیلم ها بیشتر باید آگاهی داشت

  15. Dokhtare_gilan گفت:

    در پایان ، نماد مسیحیت چی میگه ؟ به سفارش کلیسا ساخته شده ؟

  16. سارا گفت:

    جریان تایمرو من نفهمیدم
    خب اون مدیره در حد بیست ثانیه سرعت تایمرو تند کرد
    بعد از اینکه وایت حرف زد و بازیو باخت
    تایمر ساعت مچیش که درست تنظیم بود به صدا درومد و اونجا بازی تموم شد
    پس چرا وقتی که زنه جوابو داد ازش قبول کردن؟
    تایم که تموم شده بود

Trackbacks/Pingbacks

  1. آزمون - Exam - مجله تخصصی نقد و بررسی - […] نقد و بررسی سینمای خانگی من […]

پاسخ دادن

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سینمای خانگی من – نقد و بررسی فیلم